Od Komendanta Komedia Krzyżówka
Od Komendanta Komedia Krzyżówka: Komedia liryczna „Szabla od Komendanta” Jana Jakuba Kolskiego, której akcja rozgrywa się na podbędkowskiej prowincji, przedstawia mityczny i idylliczny świat ukształtowany wyobraźnią reżysera. Film koncentruje się wokół życia Jakubka Szewczyka, byłego kawalerzysty Józefa Piłsudskiego w czasie walk o niepodległość Polski. Jakubek i jego towarzysze: Kotek, Gniewisz i Ignatko, ucieleśniają poczucie koleżeństwa i nostalgię za dawną wojskową chwałą.
Akcja filmu, mimo że ma realną lokalizację, w artystycznej wizji Kolskiego przekształca się w archetypową polską wieś. Ta wioska staje się miejscem pełnym cudów, naznaczonym wyraźnymi granicami przestrzennymi i czasowymi. Reżyser tworzy mityczny porządek, w którym codzienność przeplata się z magią, a pejzaż upstrzony jest elementami symbolicznymi.
Idylliczne życie Jakubka, jego wierne małżeństwo z Honorką i syn Janeczek tworzą urzekającą atmosferę filmu. Sad, przypominający rajski ogród, staje się centralną przestrzenią refleksji i ważnych wydarzeń. Głębi narracji dodaje obecność brzozy, symbolizującej płodność i życie po śmierci.
W miarę rozwoju historii Jakubka odwiedza wymarzona wizyta Brzózki, nieodwzajemnionej miłości z młodości, która zakończyła się tragicznie. Sen ten staje się symboliczną podróżą w zaświaty, odkrywającą elementy kosmologii ludowej. Spotkanie z duchem Starshiny, poległego dowódcy Armii Czerwonej, wprowadza dylematy moralne i podkreśla konsekwencje wojny.
Brama do chłopskiego nieba, z aniołami przywiązanymi do lin i strzegącym jej św. Piotrem, odzwierciedla ironiczną perspektywę Kolskiego. Pojawienie się diabła i późniejsze wygnanie uwydatniają elementy komediowe i satyryczne, kwestionując tradycyjne wyobrażenia o niebie i piekle.
Powrót Jakubka z zaświatów inicjuje serię wydarzeń, w których bohaterowie próbują spełnić jego wizję. Poszukiwania idealnej kobiety dla Janeczka, nawiązujące do ludowych tradycji, prowadzą do humorystycznych sytuacji, w tym do nieudanej próby skojarzenia go z kasztanką.
W filmie nawiązano do elementów kultury ludowej, takich jak symbolika brzozy, kosmiczne znaczenie rajskiej jabłoni czy wykorzystanie fasoli w magii płodności. Elementy te wzbogacają narrację i zapewniają głębię kulturową działaniom i przekonaniom bohaterów.
Zdecydowane działania Jakubka, w tym dramatyczna scena z karabinem i hełmem, podkreślają w filmie połączenie komedii i komentarza społecznego. Fabuła w sprytny sposób porusza tematy miłości, tradycji i upływu czasu.
